Beslenme; sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besin ögelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır. Bireylerin yeterli ve dengeli beslenmesi; hastalıkların görülme riskinin azalması, proteinenerji malnütrisyonun, vitamin-mineral yetersizliklerinin önlenmesi vb. sağlık sorunlarının en aza indirilmesinde rol oynayan koruyucu etmenlerden biridir. İstanbul’da 2015 yılında yapılan G-20 Tarım Bakanları Toplantısının Nihai Bildirgesinde beslenme; beşeri kalkınma, üretkenlik ve büyümenin ön koşulu olarak kabul edilmiştir. İnsanın en temel ihtiyaçlarından olan beslenme ve sağlıklı yaşam, gıda güvenliği esasıyla mümkündür. Dünyadaki birçok yeni hastalığın türeyişi gıda güvenliğinin önemini göstermiştir. Gıda kaynaklı hastalıklar, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde insan sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Sağlık Bakanlığına ve araştırmalarının sonuçlarına göre ülkemizde birçok beslenme ve sağlık sorununun görüldüğü bilinmektedir. Akut ve/veya kronik beslenme yetersizliği (bodurluk, düşük kiloluluk, zayıflık), vitamin ve mineral yetersizlikleri (iyot, demir, kalsiyum, çinko, folat, D vitamini, B12 vitamini vd. yetersizlik hastalıkları), şişmanlık ve beslenmeye bağlı bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar (kardiyovasküler hastalıklar, tip II diyabet, bazı kanser türleri vd.) sıklıkla görülmektedir.
Çocuğun zihinsel, fiziksel ve ruhsal bakımından gelişmesinde yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıkları etkin rol oynamaktadır. Kazanılan yanlış beslenme alışkanlıkları ileriki yaşlarda obezite, zayıflık, malnütrisyon vb pek çok hastalığın meydana gelmesine yol açmaktadır. Bu nedenle YTP programının ana eksenini oluşturan okul bahçeciliği ile sağlıklı beslenme arasında anlamlı bir ilişki kurmak mümkündür. Yapılan araştırmalarda okul bahçelerinin öğrencilerin besin seçimlerini, beslenme bilgilerini ve alışkanlıklarını olumlu yönde etkilediği görülmüştür. FAO’ya göre okul bahçeleri, çocukların beslenme hakkında bilgi edinmeleri için harika bir yoldur. FAO, öğrencileri büyüyen gıda ve iyi beslenme arasında bağlantı kurmalarına, yaşam becerilerini geliştirmelerine ve çevre bilincini arttırmalarına yardımcı olmak için okul bahçelerinin beslenme eğitiminde kullanılmasını teşvik ederek destekler. Okul bahçeleri, çocukluk çağında oluşabilecek obezitenin önlenmesinde de etkili olmaktadır. Geniş okul bahçesine sahip olan okullardaki öğrencilerin daha düşük vücut endeksine (BMI) sahip olduğu belirlenmiştir. Yeşil alanların yoğun olduğu okul bahçeleri çocukların dinamik aktivitelerini desteklemekte ve bu tip dinamik aktiviteler obezite riskini yok etmektedir.
McLeese ve arkadaşlarının beslenme ve okul bahçesleri arasındaki ilişkiye yönelik yaptıkları araştırmada okul bahçelerinin meyve ve sebze tüketiminde olumlu bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Bu araştırmada iki deney ve bir kontrol gurubu oluşturulmuştur. Deney gurubundaki öğrenciler 12 haftalık bir beslenme eğitimine katıldılar. Deney gurublarından biri aynı zamanda okul bahçeciliği faaliyetlerine de katıldı. Araştırma bulgularına göre okul bahçesi çalışmalarına katılan guruptaki öğrencilerin, diğer iki guruptaki öğrencilere oranla meyve ve sebze tabaklarını arttırdıkları görülmüştür. Bu guruptaki öğrencilerin A vitamini, B vitamini ve lif alımında da anlamlı bir artışlar gösterdikleri saptanmıştır.
Copyright © 2025